Hai năm trước, ngày 23/1/2020, Trung Quốc phong tỏa toàn bộ thành phố Vũ Hán vì SARS-CoV-2. Thế giới bắt đầu loạn lạc. Đến ngày 1 tháng 11 năm 2021, con số nạn nhân tử vong vì Covid chính thức được công nhận đã vượt 5 triệu. Nếu tính đến nay thì đã hơn 5.5 triệu.
Nhưng các nhà khoa học tin con số thực tế là nhiều hơn. Nhưng nhiều hơn bao nhiêu là một thách thức lớn cho các nhà nghiên cứu. Các dữ liệu chính thức đầy rẫy sai sót. Chưa kể hơn 100 nước không có cơ chế thu thập dữ liệu tử vong đáng tin cậy!
Hai nhà khoa học Ariel Karlinsky (Israel) và Dmitry Kobak (Đức) đã sử dụng WMD (World Mortality Dataset – Dữ liệu tử vong thế giới – https://github.com/akarlinsky/world_mortality) để dự đoán số liệu tử vong do virus bằng cách ước tính số tử vong thực tế trong 2 năm 2020 và 2021, rồi so với số tử vong trung bình được chờ đợi theo thống kê. Các mô hình trí tuệ nhân tạo được áp dụng song song với các phương pháp cổ điển như phân tích ảnh vệ tinh các nghĩa trang, hoặc gõ cửa từng nhà, từng bệnh viện để phỏng vấn.
Tuy chưa hoàn toàn tin cậy, các tính toán đều cho rằng con số tử vong thực tế phải gấp từ 2 đến 4 lần con số chính thức! Con số ở bình diện quốc gia còn chênh lệch nữa.
(Link bài gốc trên Nature ở đây: https://www.nature.com/articles/d41586-022-00104-8)
Nguyễn Thành Nam (dịch giả)
Founder FUNiX là một trong 13 công thần sáng lập ra Tập đoàn FPT. Với chiến công lớn trong việc khai phá và phát triển xuất khẩu phần mềm cho Tập đoàn, anh Nam từng giữ chức CEO kiêm Chủ tịch HĐQT của FPT Software, kế đến là CEO FPT.
Nhắc đến “Nam già”, người ta nghĩ ngay tới vị thủ lĩnh phong trào của FPT, đồng thời là nhân vật biểu trưng cho văn hóa STCo FPT. Suy nghĩ khác người, nhiều mơ mộng, dí dỏm một cách thông thái và đặc biệt rất sáng tạo, anh Nam là dị nhân hàng đầu ở FPT. Với gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phần mềm và quản lý, hiện anh Nam vẫn được tín nhiệm ở vai trò Cố vấn sáng tạo FPT.